Era Generalitat blinde Aran entà barrar eth nau sistema de finançament aguest 2026

Eth Govèrn dera Generalitat blinde Aran de çò que pogue passar en Parlament -damb era aprovacion des pressupòsti tath 2026- e en Congrès, -damb es negocacions sus eth finançament singular entà Catalonha- e se compromet a barrar eth nau sistèma de finançament aranés en prumèr trimesadèr de 2026, entà que ja pogue entrar en vigor en 2027.

Aguest ei un des principaus acòrds dera dusau comission bilaterau Generalitat - Conselh Generau d'Aran dera legislatura celebrada aguest dijaus en Palai dera Generalitat. Ua amassada que servic tanben entà aprovar auanci importanti ena transferéncia de naues competéncies.

Non calerà desplaçar-se tà Llhèida

A compdar der an que ven, eth Conselh Generau tramitarà es declaracions de dependéncia e discapacitat. Enquiath moment, era administracion aranesa trabalhaue coma entitat subcontractada pera Generalitat, sense cap de finançament especific, e eth Govèrn aranés assumie es còsti de personau e de foncionament. "Auançam en compromís de refortilhar er autogovèrn entà que Aran guanhe rapidesa e efectivitat", afirmaue eth conseller dera Presidéncia, Albert Dalmau.

Aguest traspàs implique ua dotacion annau de 65.507,92 euros, que s'includirà en acòrd de finançament. Damb aguesta transferéncia, era ciutadania aranesa guanharà rapidesa e proximitat, pr'amor qu'es formalitats se haràn integraument en Aran e es persones afectades non se veiràn obligades a desplaçar-se entà Lhèida. "Era volontat deth nòste Govèrn ei era de milhorar era vida des persones, especiaument, d'aqueres mès fèbles e que mès besonhs an", ahigie deth sòn costat era sindica d'Aran, Maria Vergés.

Oficina pròpria d'Abitatge

En airau d'abitatge, es executius catalan e aranés tanben an pactat crear un consòrci unic entà gerir eth parc de loguèr accessible e listar es terrens entà bastir-i mès estatges protegidi. Se tractarà deth Consòrci Aranés der Abitatge, que substituirà er actuau modèl de convènis dera Oficina Locau d'Abitatge. Aguest consòrci serà dotat des mieis economics e tecnics entà arténher es linhes d'accion previstes.

Eth Conselh Generau non a terrens en proprietat entà bastir abitatge sociau, mès es ajuntaments òc e, en aguest sens, se trabalharà pr'amor que siguen es consistòris es qu'apòrten solèr urbanizable.

Finançament singular entà Aran

E un des compromisi principaus derivadi d'aguesta comission bilaterau ei eth de barrar en prumèr trimesadèr der an que ven deth nau sistèma de finançament singular entà Aran. Govèrn e Conselh Generau aprovaràn es bases d'aguest nau sistèma que, coma remercaue eth conselhèr Albert Dalmau, s'amiarà entà deuant independentaments dera aprovacion des pressupòsti dera Generalitat e de se Catalonha artenh (o non) eth sòn pròpi sistèma de finançament que negocie damb er Estat:

Era prevision ei qu'aguest nau finançament entà Aran entre en vigor en 2027.

Era sindica d'Aran, Maria Vergés, metie en valor es acòrds signadi mès sarraue ara Generalitat pr'amor que contunhe de desplegar er autogovèrn des aranesi: "Certamen demori encara un long camin a recórrer mès ei important que toti vostés comprenen qu'aguesti auanci ena consolidacion der autogovèrn non an un aute objectiu qu'eth de milhorar era vida des persones dera Val d'Aran"

Era Comission Bilaterau aprovaue tanben era transferéncia addicionau deth 30% des ingrèssi deth Hons entath Foment deth Torisme provenents des establiments dera Val d'Aran. Un acòrd que dejà s'anoncièc ena darrèra compareishença de Vergès en Parlament. Damb aguest nau percentatge, hijut ath 20% qu'eth Conselh ja percep, Aran disposarà deth 50% des recorsi deth Hons, tant qu'er aute 50% anarà entàs ajuntaments aranesi.

Cultura e espòrts

Aguesta amassada bilateral tanben servic entà que Generalitat e Conselh se comprometen a trapar er emplaçament idonèu tath futur Centre Culturau d'Aran e trasladar-i er Archiu Generau d'Aran. Per aquerò s'a acordat crear un grop de trabalh centrarà era sua activitat en possa deth nau centre que se plaçarie en Vielha.

En airau d'espòrts, s'a acordat actualizar era composicion dera Comission d'estudi. Aguesta comission serà era encargada de cercar eth lòc mès idonèu entara creacion deth centre de tecnificacion de montanha e nhèu. Aguesta comission tanben aurà d'actualizar eth traspàs de competéncies en matèria d'espòrts. En aguest sens, Dalmau soslinhaue "eth compromís de poder assolidar eth traspàs de competéncies en matèria esportiua".