Eth gat putz consolide era sua preséncia en Aran
Eth gat putz, eth mamifèr carnivòr mès menaçat de Catalonha, assolide era sua preséncia ena Val d'Aran. Ara hè dus ans ua camèra de fotoparam lo detectèc -peth prumèr còp en cincuanta ans- ena zòna. Aurie pogut èster ua trobalha fortuïta, mès ara se confirme que non a estat atau.
Ara, dus ans dempús d'aqueth descubèrta es camères l'an tornat a captar, aguest còp en dus parçans disparièrs deth territòri. Se tracte de dus lòcs, aquerò òc, qu'an ua caracteristica comuna, ua massa forestau continua que hè termièra damb França.
Per aquerò, maugrat que non s'a pogut a contrastar encara era sua reproduccion en Aran, es prumères ipotèsi apunten que, damb era recuperacion d'abitats que lo favorissen, eth gat putz s'i installe arribat de França. Atau ac afirme Alberto Ginés, membre d'Aran pera Natura e responsable deth seguiment d'aguesta espècia en Aran a trauèrs deth projècte TuroCat:
Pòt èster que damb era milhora der abitat e des moracars que i a, ara i age mès amfibis e aliment e per aquerò a tornat. Dilhèu s'a format dejà ua petita poblacion en Aran, mès encara non auem sufisentes donades
Ua trobalha digna de pellicula
Dempús que siguesse vist peth prumèr còp en 2023, eth projècte TuroCat, -dedicat a frenar era regression dera espècia e refortilhar era sua poblacion- installèc tres camères fixes en Aran, entà sajar de confirmar era preséncia de gat putz. Totun, era installacion siguec objècte de panatòris. Prumèr ua camèra,...Desmpús, ua auta,...
E, quan semblaue que tot ère perdut, se sauvèren ues imatges inedites deth mamifèr ena unica camèra que demoraue intacta. Mès non sigueren es uniques, pr'amor qu'ues setmanes mès tard, e en un aute punt dera Val, es camères de seguiment de un aute projècte, eth deth gat garièr, aportauen ua auta suspresa: "quan ja non demorauem tornar a veder-lo, trapam naues imatges deth gat putz gràcies ad aguestes camères. Aguest còp corresponen a ua auta part dera Val d'Aran, mès en madeish vessant", explique Ginés.
Aran pera Natura presente ua naua guida sus es audèths mès comuns de casa nòsta
En perilh d'extincion
En Catalonha, eth gat putz ei eth perilh d'extincion. Sonque i a poblacions estables en Naut e Baish Empordan e ena Cerdanha.
Non se coneishen es factors que n'an produsit era sua desaparicion. Mès es expèrts apunten que se tracte d'ua compilacion de causes diferentes es que n'an provocat era situacion actuau:
- podoms e metòdes non selectius de contraròtle e persecucion dirècta
- eth declivi deth conilh
- possibles ibridacions
- destruccion der abitat
- atropelhaments
